Wiels | NL

“Is wat men ziet wel wat men denkt te zien? En waarom kan men zo weinig doen met wat men ziet?”, schrijft Geys in 1991. Hoe we naar dingen kijken en hoe we ze zien wordt beïnvloed door aannames, overtuigingen en gewoonten, die op hun beurt dan weer bepaald worden door onderwijs, massamedia en reclame. Geys, die altijd kritisch staat tegenover beelden en taal, wil “het verborgene, wat men denkt te zien” blootleggen en persoonlijke, sceptische en zelfreflexieve waarneming aanmoedigen. Dat doel neemt WIELS als uitgangspunt om zijn uiteenlopende werk samen te brengen en aan te vullen met materialen en documentatie uit het archief van de kunstenaar.

Vanaf de vroege jaren ‘60 documenteert Jef Geys de titels van alles wat hij als zijn artistieke praktijk beschouwt in een befaamd, persoonlijk archief. De werklijst, die uit 844 nummers bestaat, begint met foto's en tekeningen uit Geys’ schooltijd bij de Broeders van Liefde. Daarna volgen uiteenlopende creatieve projecten die de zes decennia van zijn kunstpraktijk omvatten. Avant-gardistische tekeningen en schilderijen, gelakte poppen, sensuele fruitreliëfs, performances en acties, conceptuele fotografie, ‘open’ intertekstuele teksten en instructieve films komen aan bod. Maar ook zijn observaties van een beginnend wielrenner, lijsten van vrouwenvragen, botanische studies van planten voor zelfmedicatie, nieuwe lesmethoden voor de klas en buurtcomités voor directe democratie in de Kempen halen de lijst. Zo toont Geys’ werklijst duidelijk zijn veelzijdigheid en brede interesses als kunstenaar, en als voorloper van de interdisciplinaire praktijk door het integreren van disciplines als biologie, architectuur, sociologie en antropologie binnen beeldende kunst.

Geys’ werk kan worden gezien als een levenslang leerproces. Tussen nummer 1 en nummer 844 vervolledigt hij telkens zijn kennis en zoekt hij antwoorden op vragen en problemen waarmee hij en zijn generatie worstelt. Daarin betrekt hij bovendien zeer uiteenlopende groepen mensen—leerlingen, dorpsgenoten, museumbezoekers, familieleden, tooghangers—binnen, maar ook vooral buiten, de traditionele, academische en museale kunstomgevingen.

De tentoonstelling in WIELS gaat hand in hand met de eerste overzichtspublicatie van Jef Geys’ oeuvre. Deze monografie, getiteld Catalogue Raisonnable, is ontstaan onder redactie van Charlotte Friling, in samenwerking met Oriana Lemmens en Kaat Obbels, met uitgeverij MER / Borgerhoff & Lamberigts, en vormgegeven door Joris Kritis. De titel is ontleend aan een project voor een overzichtspublicatie dat aangetroffen werd in Geys’ archief. Het onderzoek in het kunstenaarsarchief, de nauwe samenwerking met Geys’ nabestaanden, vrienden, kenissen en actoren uit de kunstwereld maken van dit publicatie- en tentoonstellingsproject een zeldzame kans om de kunstenaar en zijn veelzijdige praktijk beter te leren kennen en waarderen.

Curatoren: Charlotte Friling & Dirk Snauwaert
Geassisteerd door Liska Brams, Oriana Lemmens & Kaat Obbels
In nauwe samenwerking met het Jef Geys Nalatenschap / KAZINI

Met de gulle steun van:
Exhibition Circle Jef Geys
Publication Circle Jef Geys
Stichting Willame Fondation
Galerie Greta Meert
Galerie Jamar

In samenwerking met: Air de Paris, Maxwell Graham Gallery, Galerie Max Mayer, Micheline Szwajcer

Onder auspiciën van het Belgisch voorzitterschap van de Raad van de EU in 2024

OVER DE KUNSTENAAR

'Geboren te Leopoldsburg, woont te Balen.' Zo stelde Jef Geys (1934-2018) zich in catalogi graag voor. Na een “mislukte carrière in het leger” en een opleiding Publiciteit aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen werd hij leraar 'Positieve Esthetica' in de Rijksmiddenschool in Balen. Lesgeven, bijleren, emancipatie en zelfrealisatie waren belangrijke thema’s binnen zijn kunstpraktijk en de generatie van ‘contestatie’. Van de late jaren ‘50 tot 2018 werkte hij mee aan een artistieke omwenteling, van amateuristische of dilettantische technische uitvoeringen tot een ‘onpersoonlijk’ of ‘afwezig’ auteurschap in tegenstelling tot de subjectiviteit en spontaniteit van voorgaande generaties. Door herhaling en seriematigheid van multiples, ontwrichtte hij de notie van het ‘origineel’ en zette hij netwerken en samenwerkingen op om de culturele beïnvloeding en uitwisseling met ‘andere’ moderniteiten te ondersteunen. Geys werkte vooral vanuit zijn eigen regio, de Kempen en Balen, en had een eigenzinnige aanpak die afweek van de heersende trends. Zo richtte hij de ‘Cultuurcentrale’ op, die op verzoek schilderijen leverde en de standaard ideeën over populaire kunst uitdaagde. Daarnaast kende hij internationaal waardering, met uitnodigingen aan de mondiale Biënnales van São Paulo en Venetië, documenta 11 of Skulpturprojekte Münster 97.

Geys brak met tradities, doorprikte taal en ijverde voor open culturele uitwisseling, wat van hem op vele vlakken een echte pionier maakte.